Translate

21 maart 2010

Harry

In het algemeen durf ik te stellen, dat in mijn genealogische database niet veel personen zijn te vinden, die een criminele achtergrond hebben. Natuurlijk, er zijn uitzonderingen, zoals die broer van mijn overgrootvader, die in de bajes heeft gezeten wegens diefstal. Dat zelfs enkele malen. Maar door de bank genomen lijken het hele fatsoenlijke mensen te zijn (geweest). Ik zoek regelmatig in criminele procesdossiers, maar eigenlijk altijd tevergeefs. Jammer? Aan één kant wel ja, want het zijn juist ook die zwarte schapen, die kleur geven aan je familiegeschiedenis.

Maar nu heb ik toch weer beet gehad en wel trof ik Harry (uit privacy overwegingen noem ik alleen zijn roepnaam) aan in het archief van het Nederlandse consulaat in een Franse stad. Het gaat om de jaren 1935 tot 1937 en ook een beetje daarvoor en daarna. Ik kon dit archief raadplegen bij het Nationaal Archief in Den Haag, nadat ik via de inventaris op het spoor was gezet. Van Harry wist ik al het een en ander. Getrouwd rond 1915 met een Nederlandse, vertrok hij kort daarop met zijn vrouw naar Ned.-Indië, waar hij in diverse plaatsen heeft gewoond. Hij was technicus en later werkte hij als journalist bij kranten op Java, naar mij was verteld. Ook voetbalde hij in Batavia bij BVC. Hij keerde enkele malen naar Europa terug, zo ook in de jaren '20 naar Amsterdam, waar een zoon werd geboren. Volgens zeggen was de moeder een Europese operazangeres, met wie hij in Indië kennis had gemaakt. Een jaar of wat later dook hij plotseling op in Frankrijk, waar weer een andere vrouw een halfbroertje van zijn eerste zoon in de wereld zette. Hij is nogal hoogbejaard in Nederland overleden. Dat was zo ongeveer, wat ik van hem wist.

Tot ik in dat consulaire archief kon duiken. Daar bleken stukken in te zitten, die nog donkerder kanten van Harry lieten zien. Zo wordt er melding gemaakt van onzedelijke handelingen met jonge meisjes (10, 12 en 14 jaar) in Den Haag in 1927. Ook in Soerabaja moet zoiets zijn voorgevallen. Daarnaast wordt hij van diverse kanten beticht van verduistering van goederen en vervalsing van advertentiecontracten. Want het lijkt er nu op, dat hij in Indië geen sportjournalist, maar advertentie-colporteur was. Bij de geboorteaangifte van zijn zoon in Frankrijk beweerde hij getrouwd te zijn met de (niet-Nederlandse) moeder, maar die had inmiddels ruzie met hem gekregen en verklaarde, dat zij niet getrouwd waren. Voor de Nederlandse autoriteiten was het nog een hele toer om de geboorteakte gewijzigd te krijgen. Zij wilden voorkomen, dat het jongetje later aanspraak zou maken op de Nederlandse nationaliteit. Dat lukte uiteindelijk, de akte werd gewijzigd, het zoontje kreeg de achternaam van de moeder, met de aantekening "vader onbekend". Ondanks al zijn affaires met vrouwen wilde zijn wettige echtgenote niet van hem scheiden. Dat bracht hem er toe te proberen bij een consulaat documenten te bemachtigen, die hem in staat zouden stellen desondanks voor een tweede keer in het huwelijk te treden. Helaas voor hem wist de consul, dat hij nog getrouwd was en het feest ging dus niet door. Zijn vrouw in Den Haag hoorde hiervan en werd terecht ongerust. Drie jaar later trouwde hij alsnog met zijn uitverkorene (de ruzie was dus bijgelegd), nu weer in Indië. Zeer waarschijnlijk is het zoontje toen alsnog geëcht. Ik heb stellig de indruk, dat daar
van bigamie sprake is geweest, maar ik probeer dat nog uit te zoeken.

Zijn wettige eerste vrouw overleed in 1969.

De genealogische moraal van dit verhaal: Zoek in archiefinventarissen, die niet zo direct voor de hand liggen. Je kunt er schatten in vinden. Zoals zwarte schapen.

2 opmerkingen:

eppendorfer zei

Hallo Gijs,
inderdaad een interessant verhaal, vooral ook wat de bronnen betreft.
En nota bene: één wit schaap laat de rest van de kudde er nog witter uitzien. :-)
Gerrit

Gijs Hesselink zei

Inmiddels weet ik, dat uiteindelijk van bigamie geen sprake was. Ongeveer een half jaar voor zijn huwelijk in Batavia is hij van zijn eerste vrouw gescheiden.